O Gminie -> Historia

Wieś Miastkowo wspomniana jest w dokumentach z 1413r. jako gniazdo Miastkowskich-stąd pochodzi jego nazwa. Parafia miastkowska powstała przez oderwanie się wsi od parafii nowogrodzkiej, szczepankowskiej i rzekuńskiej. Jej założycielem był Bolesław książę mazowiecki w 1451 roku.

Za króla Stefana Batorego w piechocie łanowej zorganizowanej z samych chłopów był także włościanin miastkowski Kacper Wieloch, który w roku 1580 odznaczył się przy zdobywaniu twierdzy Wielkie Łuki, za co otrzymał szlachectwo i nazwisko Wielkołucki. Do dzisiaj jest w Miastkowie ulica nazwana jego imieniem.

Według Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda z roku 1903 Miastkowo było starostwem niegrodowym, które mieściło się w województwie mazowieckim ziemi łomżyńskiej. Powstało ono z dawniejszego starostwa wiźnieńskiego przez odseparowanie od niego wsi Miastkowo i Kule, z folwarkami i przyległościami /rok 1660/.

W roku 1771 Miastkowo należało do Michała Staniszewskiego - skarbnika łomżyńskiego.

W roku 1827 w samym Miastkowie było 27 domów i 270 mieszkańców. W roku 1874 w Miastkowie było 1563 mieszkańców. Cała parafia liczyła wtedy 3293 mieszkańców wyznania rzymsko-katolickiego.Gmina Miastkowo, której teren nie pokrywał się z zasięgiem parafialnym, liczyła 4385 mieszkańców i była zaludniona przez drobną szlachtę i włościan.

W roku 1885 Miastkowo posiadało już kościół murowany, Sąd Powiatowy, Urząd Gminy, Szkołę Początkową i 3754 morgi ziemi. Ponieważ Miastkowo było położone przy trakcie Berlin - Warszawa - Kowno - Petersburg, była tu poczta ze stajniami dla koni i pokojami gościnnymi dla pocztylionów oraz zajazd.

W latach 20-tych wybudowano w Miastkowie budynek gminy, remizę strażacką i budynek Szkoły Podstawowej. W lutym 1945r. zorganizowano w Miastkowie Zarząd Gminy, którego wójtem był Stanisław Kowalewski.

Obecnie w skład gminy Miastkowo wchodzą 23 miejscowości obejmujące powierzchnię 11484 hektarów. Zamieszkuje ją cztery i pół tysiąca osób.




Pierwsza wzmianka o Miastkowie znajduje się w aktach nadań książąt mazowieckich z 1413 roku. Była to wieś książęca, która po 1526 roku przeszła na własność królów polskich. Należała do starostwa łomżyńskiego i często była dawana w dzierżawę. W dzierżawę oddawano również wójtostwo miastkowskie, które w początku XVI wieku trzymali dwaj bracia: Boruta i Stanisław Czartoryscy. W 1538 roku król Zygmunt zezwolił Piotrowi i Mikołajowi synom Stanisława Arciechowskiego, chorążego różańskiego, na wykup wójtostwa z rąk spadkobierców Czartoryskich: wdowy Anny z synem Piotrem, a po drugim Czartoryskim dwóch córek Zofii i Małgorzaty. W 1565 roku Miastkowo graniczyło ze wsiami szlacheckimi: Zarusie,Tarnowem, Czartorią Wydźgi lub Czartorią Krzyki oraz Korytkami. Wioska była położona nad rzeczką Ruz lub Rusz i dwoma zbiornikami wodnymi zwanymi stawami . Posiadała pięćdziesiąt dwie włóki ziemi, między którymi było wydzielonych pięć włók wójtowskich, jedna włóka młynarska i dwie włóki poświętnego. Zamieszkiwało w niej siedemdziesięciu pięciu kmieci, w tym ośmiu karczmarzy i siedmiu ogrodników. Z każdej włóki pracowali 4 dni w tygodniu a z półwłóki 2 dni. Do wsi należały łąki na uroczysku zwanym Lubya. Do obowiązków mieszkańców należały: nocne stróżowanie i praca na grobli w dwóch młynach zwanych: u Jarki i u Chociowskiego. Zobowiązani byli również do dostarczenia podwod na odległość siedmiu mil od wsi oraz uczestnictwa w tłokach. Posiadali prawo zbierania drewna w puszczy zwanej Zagajnica. Na rzecze Rusz były dwa młyny zwane: Jakubowy i Jankowskich. Oba posiadały dwa koła: jedno mączne, drugie foluszowe. 13 lipca1565 roku Jan Koniecki, dworzanin i podskarbi Anny Jagiellonki otrzymał Miastkowo w dzierżawę. Od 1595 roku kolejnym dzierżawcą był Adam Pilchowski, podczaszy królowej Anny Jagiellonki, wraz małżonką Katarzyną Szczepicką.

W 1617 r. dzierżawę posiadał Wojciech Baranowski dworzanin Zygmunta Vl Wazy. Uzyskał zezwolenie królewskie na cesję wsi Miastkowa i Giełczyna łącznie z wójtostwem dla syna Stanisława. Do 1651 roku dzierżawcą był Zygmunt Lanckoroński, który cedował Miastków Janowi Kazimierzowi Krasińskiemu. Od 1652 roku Miastkowo dzierżawił Wojciech Sucharzewski z małżonką Dorotą z Lenoffów.

Po rezygnacji Jana Bonawentury Krasińskiego w 1660 roku ze starostwa łomżyńskiego, dzierżawcą Miastkowa w 1673 był Jakub Krępski regent ziemski i grodzki różański .Kolejnym dzierżawcą został Stanisław Józef Kisielnicki herbu Topór, wojski wiski. W 1698 roku otrzymał konsens królewski na przekazanie Miastkowa i Kuł synowi Michałowi. W początku XVIII w. nowym dzierżawcą został Benedykt Staniszewski łowczy łomżyński a następnie jego syn Michał, chorąży łomżyński. Do nich należała majętność Tarnów w parafii miastkowskiej.

W czasie zaboru Polski, ziemie te przyłączono do Prus. Starostwo i wójtostwo zostały zajęte na skarb państwa pruskiego. Przeprowadzono nowy podział tworząc landy, które oddano w administrację kamer. W 1817 roku właścicielem dzierżawy miastkowskiej był Adam Narzymski. W latach dwudziestych XIX wieku, Miastkowo stało się wsią rządową.

W tym samym okresie rozpoczęto budowę traktu warszawsko- peterburskiego. Została wytyczona nowa trasa łączącą Ostrołękę z Łomżą przezMiastków. Oddanie nowej drogi nastąpiło po 1828 roku. Droga i oddanie stacji pocztowych miało niewątpliwie wpływ na rozwój wsi a także zmianę w usytuowaniu nowo stawianych budynków mieszkalnych. W 1885 roku w Miastkowie mieścił się urząd gminny, szkoła, sąd gminny okręgu. Wieś liczyła 487 mieszkańców i posiadała 3 754 morgi ziemi.
Duże zniszczenia w zabudowie wsi spowodowały wydarzenia pierwszej wojny światowej. 4 sierpnia 1915 roku część wsi została spalona przez wycofujące się wojska rosyjskie. Dalsze zniszczenia spowodowało wojsko niemieckie, które zatrzymało się w Miastkowie na kwaterę. W 1918 roku po utworzenia Rzeczypospolitej Miastko wo przyłączono do województwa białostockiego. We wrześniu 1939 roku na ziemie te wkroczyli żołnierze Armii Czerwonej. Dalsze zniszczenia przyniósł okres terroru hitlerowskiego. Po 1945 r., Miastkowo zostało ponownie włączone do województwa białostockiego. Reformą z 1975 roku zostało utworzone województwo łomżyńskie. W jego granicach było Miastkowo do nowej reformy administracyjnej w 1998 r. Obecnie Miastkowo jest w województwie podlaskim.

Wojciech Szymborski